1. Το ζύμωμα του χριστόψωμου. Συνήθεια ριζωμένη στους αγρότες και τσοπάνηδες. Για τις νοικοκυρές, έργο θείο, έθιμο καθαρά χριστιανικό. Χριστόψωμο αλλά και ψωμός του Χριστού, Σταυροί, Βλάχες. Το ζύμωμα αποτελεί ιεροτελεστία. Χρησιμοποιούνται ακριβά υλικά, όπως ψιλοκοσκινισμένο αλεύρι, ροδόνερο, μέλι, σουσάμι, κανέλα και γαρίφαλο. Στο κέντρο μπαίνει ένα καρύδι ή ένα αβγό συμβολίζοντας τη γονιμότητα.
2. Τα 12 αδράχτια. Από τα Χριστούγεννα ως τα Φώτα μπαίνουν 12 αδράχτια στο τζάκι για να τα βλέπουν οι καλικάντζαροι και να μην κατεβαίνουν από την καπνοδόχο.
3. Οι απαγορευμένες τροφές. Αν δεν θέλετε να βγάλετε… καλόγηρους, τότε από την παραμονή των Χριστουγέννων μέχρι τα Θεοφάνια -που φεύγουν οι καλικάντζαροι- δεν πρέπει να τρώτε ελιές, φασόλια και σύκα.
4. Το τάισμα της βρύσης. Στην κεντρική Ελλάδα τα μεσάνυχτα της παραμονής των Χριστουγέννων τα κορίτσια πηγαίνουν στην πιο κοντινή βρύση –του μπάνιου, για παράδειγμα;- και παίρνουν το αμίλητο νερό. Εννοείται ότι τα κορίτσια δεν μιλάνε μεταξύ τους σε όλη τη διαδρομή. Και με τι «ταΐζουν» τη βρύση; Mα φυσικά, με βούτυρο, τυρί, ψημένο σιτάρι ή κλαδί ελιάς.
5. Το έθιμο του ροδιού. Την ώρα που αλλάζει ο χρόνος, στην εξώπορτα του σπιτιού πετάνε και σπάνε ένα ρόδι και μπαίνουν μέσα στο σπίτι με το δεξί, κάνοντας ποδαρικό. Ώστε ο καινούριος χρόνος -στην περίπτωση μας το 2008- να τα φέρει όλα δεξιά. Το ρόδι είναι σύμβολο αφθονίας, γονιμότητας και καλής τύχης.
6. Ζάχαρη άχνη εναντίον μελιού. Στο παρελθόν τα μελομακάρονα ήταν αποκλειστικά για τα Χριστούγεννα (για να φαγωθούν με τη λήξη της νηστείας) και οι κουραμπιέδες για την Πρωτοχρονιά. Σήμερα ο διαχωρισμός αυτός δεν τηρείται.
7. Το έθιμο του χριστουγεννιάτικου δέντρου. Λέγεται ότι το χριστουγεννιάτικο δέντρο υπήρχε ήδη από την αρχαία Ελλάδα με τα παιδιά να περιφέρονται στους δρόμους με στολισμένα κλαδιά, τραγουδώντας αρχαία ελληνικά κάλαντα.
8. Κλωνάρια στο τζάκι. Αλλά και πάντρεμα της φωτιάς. Την παραμονή των Χριστουγέννων σε πολλά μέρη της Ελλάδας «παντρεύουν» τη φωτιά. Ένα ξύλο με θηλυκό όνομα, όπως μια κερασιά, με ένα με αρσενικό όνομα, συνήθως από αγκαθωτά δέντρα, τα οποία, κατά τη λαϊκή αντίληψη, απομακρύνουν δαιμονικά όντα. Στη Θεσσαλία τα κορίτσια βάζουν κλωνάρια κέδρου στο αναμμένο τζάκι και τα αγόρια κλαδιά από αγριοκερασιά. Αυτά συμβολίζουν και τις προσωπικές τους επιθυμίες για την πραγματοποίηση μιας όμορφης ζωής.
9. Η κοτόσουπα. Αν και τρώμε γαλοπούλα πλέον, την πρωτοχρονιά η συνήθεια ήταν να φτιάχνουν κότα ή «κούρκο» -γνωστή και ως γαλοπούλα- γεμιστό με κάστανα, καρύδια, σταφίδες, κιμά, κρεμμύδι, πιπέρι και μαϊντανό. Στη Θεσσαλία και την Κρήτη διατηρείται ακόμη το έθιμο της κοτόσουπας.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου